Door de juiste samenwerking en begeleiding gaat Yoeri nu weer naar school
“Ons eerste gesprek kan ik mij ook nog goed herinneren”, vertelt Suzanne Ekkel. Het rugzakje en de hulpvraag van Yoeri schrokken ons niet af. Wel schrokken we van wat Yoeri allemaal al had meegemaakt. Dat gun je geen enkel kind”. Suzanne Ekkel is leerkracht van de structuurgroep van SO Boslust in Ommen. De structuurgroep is een relatief nieuwe groep die onderwijs en ondersteuning biedt aan leerlingen (van groep 3 t/m 8) die complexe gedragsproblematiek hebben en die onvoldoende tot ontwikkeling komen in het regulier basisonderwijs en speciaal basis onderwijs.
In dit verhaal vertelt leerkracht Suzanne Ekkel hoe Yoeri met de hulp van autismehuis De Toren weer meedraait op school.
Allemaal dezelfde missie
Wanneer een kind al zoveel teleurstellingen heeft meegemaakt wil je er alles aan doen om de volgende stap succesvol te laten zijn. Gelukkig hadden alle partijen die bij het eerste gesprek betrokken waren, diezelfde missie. Samen met de gemeente Hardenberg, ouders, zijn laatste juf en onze orthopedagoog hebben we toen de hulpvraag van Yoeri goed doorgesproken. Als school wisten wij dat Yoeri prima paste binnen de structuurgroep. Of hij binnen de groep zijn emoties voldoende zelfstandig kon reguleren was de vraag. Daarom hebben we toen ook gelijk de mogelijkheid besproken om individuele begeleiding te willen inzetten, als dit nodig zou zijn. Samen wilden we er alles aan doen om hier een succes van te maken.
Starten zonder begeleiding
Het was een bewuste keuze om Yoeri te laten starten zonder begeleiding. Zo kon hij eerst zelf zijn plekje vinden. Ook gaf het ons de gelegenheid om goed te zien ‘wat heb jij nodig?’. Vanuit een SBO of een reguliere setting is het heel moeilijk in te schatten in hoeverre het oude gedrag naar voren komt in een nieuwe aangepaste setting. Het cognitieve relativeringsvermogen van Yoeri is heel sterk. Alleen met zijn emotionele relativeringsvermogen heeft hij heel veel moeite.
“Juf, als ik weer boos wordt, moet ik dan nog weg?”
Al snel zagen we dat Yoeri zijn emotieregulatie en angst om weer boos te worden hem enorm in de weg zaten. Het doen van ontspannen werkjes, zoals bezig zijn met strijkkralen, leverden hem toch nog spanning op. Het werkje moest voor hem wel op tijd af zijn omdat hij ’s middags mama ermee wilde verrassen. Ook vroeg hij regelmatig. “Juf, als ik weer boos wordt, moet ik dan nog weg?” Ik zei dan; Nee, jongen, je gaat hier niet weg, want ik ben nog lang niet klaar. Ik heb nog lang niet alles geprobeerd. Dus nee je gaat zeker niet weg”.

Wanneer een kind al zoveel teleurstellingen heeft meegemaakt wil je er alles aan doen om de volgende stap succesvol te laten zijn.”
Patroon doorbreken
Die angst om boos te worden en weer weggestuurd te worden zat zo in zijn systeem dat hij eigenlijk zijn eigen angst telkens leek te bevestigen. En dat patroon wilden wij doorbreken. We wilden hem juist positieve ervaringen meegegeven. Om Yoeri daarin goed te begeleiden, had hij één op één begeleiding nodig. Op dat moment hebben we autismehuis de Toren ingeschakeld.
Omdat we goede ervaringen hadden met de begeleiding vanuit de Toren met een andere leerling op Boslust was het voor ons een logische keuze om nu weer de Toren in te schakelen. Zij hebben gewoon de expertise in huis om deze kinderen goed te begeleiden.
Zo gemotiveerd
Toen we de beslissing hadden genomen om de Toren in te schakelen, heb ik dit ook aan Yoeri verteld. Ik heb hem uitgelegd dat ik hulp ga vragen aan mensen waar ik vertrouwen in heb. “Zij gaan samen met mij en onze school kijken hoe ze jou kunnen leren omgaan met emoties. Jouw emmertje gaat alleen maar vol en er gaat niets uit”. Yoeri kon dat heel goed begrijpen. Yoeri wilde dit zelf ook leren. Zijn motivatie (wat ik altijd in hem heb bewonderd) om te leren is zo groot.
De Toren helpt Yoeri beter leren voelen
Guido, Marieke of Lauren van autismehuis de Toren zijn sindsdien 24 uur per week voor Yoeri in de klas. Zij begeleiden hem in zijn emoties. Yoeri moest echt beter leren voelen. Zijn hoofd (zijn cognitieve intelligentie) is zijn kracht maar ook zijn valkuil. Hij kan alles in zijn hoofd beredeneren maar wij willen hem nu juist leren voelen. Voelen ‘Hoe vol zit mijn emotie-emmertje’? En wat moet ik doen als ik merk dat het emmertje volloopt?
Hoe vol zit mijn emmertje?
Samen met zijn begeleider start Yoeri de dag met het intekenen van een emotie-emmertje. Wat zit er op dit moment in het emmertje? Wat kunnen we er gelijk al uithalen? En hoe voel ik mij dan? Aan dat gevoel koppelen we dan een kleur. Groen, betekent mijn emmertje is leeg: ik kan de teleurstellingen en prikkels van de dag aan. Oranje betekent ik moet een rustmoment. Dan gaat hij even schommelen, kleuren of een Donald Duckje lezen en daarna gaan we opnieuw kijken waar we staan. En wanneer hij zich rood voelt, moet hij leren besluiten ‘Ik ga even niet in de klas, ik ga uit de groep, ik ga ergens anders werken dan komt er ieder geval geen prikkel meer in mijn emmer waardoor mijn emmer overloopt’. Zo voorkomen we een overstromende emmer.
Sinds kort heeft Yoeri ook een kaart die hij kan inzetten om te zeggen ‘alle druk eraf’. Hij weet dan ‘Juf snapt dat ik dan even een rustmoment nodig heb’. Hij mag dan even de klas uit en zijn begeleider gaat dan met hem mee. Even de druk eraf. Dat is vaak de boodschap die hij nodig heeft om weer verder te kunnen gaan.
Regie in eigen handen
De begeleiding die Yoeri nodig heeft, komt héél nauw. Zijn emoties kunnen soms in een fractie van een seconde oplaaien en daarom is de begeleiding vanuit de Toren zo belangrijk voor hem. De Toren leert hem om de regie over zijn emoties in eigen handen te nemen.
Bijvoorbeeld als hij niet uit een rekensom komt. Dan zegt de begeleider “Als je iets niet weet, zou ik een vraag stellen, dan is dit het moment om je vinger op te steken”. Dus op het moment dat Yoeri de controle dreigt te verliezen, geeft hij hem de controle weer terug door voor te stellen om een vraag te stellen en de vinger op te steken. Of wanneer zijn begeleider merkt dat een teleurstelling even te veel wordt, wijst de begeleider hem op de mogelijkheid om een rustmoment te nemen om zo de tijd te nemen om die vervelende prikkel te verwerken.
Om Yoeri zijn gedrag daarin te stimuleren werken we met een Tokensysteem (beloningsysteem). Op het moment bijvoorbeeld dat Yoeri bij oplopende frustratie zelf ervoor kiest om met zijn begeleider naar de rustige ruimte gaan en zelf een activiteit kiest om tot rust te komen, wordt dit direct beloond. Dit pakt hij al heel goed op!
Hij kan het gewoon!
Inmiddels heeft Yoeri al veel mooie stappen gemaakt. We zijn er nog niet maar we komen wel steeds dichterbij. Yoeri zit nu in groep 8. Dat betekent dat hij volgend school jaar gaat starten met voortgezet onderwijs.
We geven hem nu zoveel mogelijk handvatten en succeservaringen mee om straks de grote school aan te kunnen. De overgang naar voortgezet onderwijs is natuurlijk best spannend voor hem. We maken ons hard voor een goede overgangsperiode met begeleiding zodat hij dit gevoel ook kan vasthouden. “Hij kan het gewoon, dat weet ik zeker!”
Over SO Boslust in Ommen
Boslust is een christelijke school voor speciaal – en voorgezet speciaal onderwijs. SO Structuur is een onderdeel van Boslust.
De structuurgroep is bedoeld voor kinderen met complexe gedragsproblematiek die onvoldoende tot ontwikkeling komen in het regulier basisonderwijs en SBO. www.boslustonline.nl